Phần 3 Tứ yếu - Trương Cảnh Nhạc trị đàm

Một trong trị gốc Tì Thận : Tì thận làm gốc.

Trương Cảnh Nhạc phương diện trị đàm ưu thế coi trọng điều bổ Tì Thận
Đối với nguyên nhân sinh của Đàm, Ông đã chỉ rõ : " Đàm chính là Thủy, gốc của nó ở Thận, ngọn của nó ở Tì, ở Thận lấy Thủy không quy nguyên, thủy phiếm thành đàm, ở Tì lấy ẩm thực không hóa, thổ không chế thủy ( trích từ Cảnh Nhạc toàn thư - Tạp chứng mô phi phong - luận gốc đàm ).

 

 

" Bệnh của ngũ tạng, tuy đều có thể sinh đàm, thế không thể không nói từ Tì Thận" câu nói này trực tiếp chỉ ra trong đó mối quan hệ Tì thận và hình thành đàm, cùng tác dụng trọng yếu khởi điểm về 2 tạng Tì Thận trong điều trị.

Trương Cảnh Nhạc cho rằng, Tuy đàm chứng phân thành rất nhiều loại khác nhau, như " Cổ nhân nói về các loại đàm thấp, uất đàm, hàn đàm, nhiệt đàm, tuy có trên có dưới, hoặc hàn hoặc nhiệt, đều có khác nhau mà sự thay đổi và sinh ra không ngoài 2 tạng Tì Thận, Tì chủ thấp, thấp động thì sinh đàm, thận chủ thủy, thủy phiếm cũng sinh đàm. cho nên hóa đàm không ngoài Tì, mà gốc của đàm không ngoài Thận.

Cho nên phàm là Đàm chứng, không cái này thì là cái kia, tất cùng 2 tạng có liên quan. Cùng lấy 1 ca bệnh tiến hành chứng minh : " như hàn đàm, thấp đàm tuy là thực đàm Tì, sinh hàn đàm đa phần do Thận dương bất túc, uất đàm là đàm của Can nhưng mộc mạnh khắc thổ, lại đa phần vũ Tì, hỏa thịnh khắc kim. đàm của nó ở Phế mà hỏa tà thượng viêm, có hay không từ trung hạ nhị tiêu vậy ?

Chính bởi vì hình thành đàm ở Tì Thận và then chốt của vấn đề trừ Đàm, cho nên ông nhấn mạnh trị đàm cần ôn Tì mạnh thận để trị gốc của nó, khiến cho gốc mạnh dần, thì đàm không trị cũng tự tiêu.

Bản dịch : Tôn Mạnh Cường

张景岳治痰四要之三：脾肾为本，“脾主湿，湿动则为痰，肾主水，水泛亦为痰”
治本脾肾之一：脾肾为本 
张景岳在治疗痰病方面尤其重视调补脾肾。

对于痰的由来他明确指出：“夫痰即水也，其本在肾，其标在脾，在肾者，以水不归源，水泛为痰也，在脾者，以食饮不化，土不制水也(出自《景岳全书·杂症谟·非风·论痰之本》)。”

“五脏之病，虽俱能生痰，然无不由乎脾肾”，此说直截了当地指出了痰生成与脾肾功能的关系，以及在治疗中脾肾两脏所起的关键性的作用。

张景岳认为，虽然痰病分很多不同的类型，如“古人所云湿痰、郁痰、寒痰、热痰之类，虽有在上在下，或寒或热，各有不同”，而其变生又不外脾肾两脏，“盖脾主湿，湿动则为痰，肾主水，水泛亦为痰。故痰之化无不在脾，而痰之本无不在肾。

所以凡是痰证，非此则彼，必与二脏有涉。”并举例进行了说明：“如寒痰、湿痰虽为脾家实痰，然寒湿之生，多由于肾阳之不足，郁痰为肝家之痰，而木强制土，又多侮脾，火盛克金，其痰在肺，而火邪炎上，有不从中下二焦者乎?”
正因为脾肾在痰之生成和化除方面至关重要，所以他强调“治痰者，必当温脾强肾以治痰之本，使根本渐充，则痰将不治而自去矣。”